Heyelan Set Gölleri
Heyelan set gölleri, heyelan sonucu oluşan doğal barajların (setlerin) arkasında biriken sularla meydana gelen göllerdir. Bu tür göller, heyelanların vadileri tıkamasıyla oluşur ve genellikle kısa ömürlüdürler.
Oluşumu:
- Heyelan: Dağlık ve eğimli arazilerde, yerçekimi, yağış, deprem gibi faktörlerle toprak, kaya ve diğer malzemelerin ani bir şekilde aşağı doğru hareket etmesi (Heyelan).
- Vadi Tıkanması: Heyelan sonucu oluşan malzeme yığını, bir vadiyi veya dere yatağını tıkar.
- Su Birikimi: Tıkanan vadide, yukarıdan gelen akarsu suları birikmeye başlar.
- Göl Oluşumu: Zamanla, biriken suyun hacmi artar ve heyelan setinin arkasında bir göl meydana gelir.
Özellikleri:
- Geçici Olmaları: Heyelan setleri genellikle dayanıksızdır ve zamanla erozyon veya başka heyelanlar sonucu yıkılabilir. Bu durumda, göl suları boşalır ve göl ortadan kalkar. Bu nedenle, heyelan set gölleri genellikle geçici göllerdir (Geçici%20Göl).
- Derinlik ve Boyut: Göllerin derinliği ve boyutu, heyelan setinin büyüklüğüne ve vadinin şekline bağlı olarak değişir.
- Risk Faktörü: Heyelan setleri üzerindeki su basıncı arttıkça, setin yıkılma riski de artar. Bu durum, aşağı havzada yaşayan insanlar için sel riski (Sel%20Riski) oluşturabilir.
Türkiye'deki Örnekler:
Türkiye'de heyelanların sık görüldüğü Doğu Karadeniz Bölgesi'nde birçok heyelan set gölü bulunmaktadır. Sera Gölü (Trabzon) ve Tortum Gölü (Erzurum) bu tür göllere örnek olarak verilebilir.
Önemli Hususlar:
- Heyelan set göllerinin oluşumu ve stabilitesi, jeolojik ve hidrolojik koşulların dikkatli bir şekilde incelenmesini gerektirir.
- Bu tür göllerin çevresinde yerleşim yerleri kurulması durumunda, heyelan ve sel risklerine karşı gerekli önlemlerin alınması hayati önem taşır.
Umarım bu bilgiler işinize yarar!